Mẹ không mấy khi ngủ ngon chỉ vì quá lo cho sự phát triển của con trẻ khi bị dị ứng đạm sữa bò – triệu chứng chỉ xảy ra 2-7.5% tỷ lệ ở trẻ sơ sinh. Tuy sẽ khỏi hẳn khi 3 tuổi nhưng nguy cơ mắc suy dinh dưỡng là rất cao.
Vậy chính xác đây là triệu chứng gì, có cách nào để chọn lựa loại sữa khác an toàn cho bé hay không? Mời cả nhà cùng tham khảo nhé.
Dị ứng đạm sữa bò là gì?
Dị ứng đạm sữa bò là tình trạng thường thấy ở trẻ sơ sinh. Khi bé dị ứng khởi phát khi uống sữa bò hoặc uống/ ăn các sản phẩm được chế biến từ sữa bò.
Mẹ có thể tìm thấy các triệu chứng dị ứng với đạm sữa bò như:
- Các triệu chứng về da như phát ban, chàm
- Các triệu chứng về đường ruột, như cảm thấy buồn nôn, đau bụng
- Các triệu chứng về hô hấp, như sổ mũi và thở khò khè.
Tuy nhiên, triệu chứng rất mơ hồ và hầu như cần can thiệp từ y tế mới có thể chẩn đoán chính xác.
Theo tổng hợp nghiên cứu, trẻ bị dị ứng đạm sữa bò chỉ xảy ra khoảng 7% với trẻ đang uống sữa công thức và khoảng 0.5% với trẻ bú sữa mẹ. Các triệu chứng có thể xảy ra ngay lập tức (từ vài phút đến vài giờ), thậm chí là sau vài ngày.
Triệu chứng của dị ứng đạm sữa bò
Phản ứng không qua trung gian IgE
Đây là phản ứng xảy ra chậm có thể là hàng giờ hoặc vài ngày sau khi bé uống sữa. Một số phản ứng thường gặp trên da như chàm, đau bụng, trào ngược acid hoặc các triệu chứng về hô hấp
Để nhận biết trẻ gặp phải phản ứng không trung gian IgE hay không mà không cần thông qua chẩn đoán, mẹ hãy loại bỏ sữa công thức ra khỏi chế độ ăn uống thường ngày. Hãy kiên trì không cho bé sử dụng trong ít nhất 2 tuần, vì triệu chứng này phản ứng rất chậm.
Phản ứng qua trung gian IgE
Trái với phản ứng chậm, phản ứng qua trung gian IgE là dạng phản ứng nhanh, thường sẽ gây phát ban trên da và khiến cho bé nôn mửa. Chỉ mất khoảng 2 giờ sau khi uống sữa để phát hiện triệu chứng.
Một số chuyên gia khuyên rằng nên sử dụng thuốc kháng histamin để điều trị các triệu chứng của phản ứng này. Dù không ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ nhưng bé vẫn cảm thấy khó chịu, quấy khóc khiến ba mẹ thấy chạnh lòng.
Hầu hết các trẻ mắc phải loại dị ứng này sẽ tự khỏi khi lên 5. Tuy nhiên trong thời gian mắc phản ứng, trẻ không thể dung nạp sữa bò cũng gây không ít khó khăn cho phụ huynh.
Dị ứng qua trung gian IgE và không IgE hỗn hợp
Đôi khi trẻ sẽ mắc cả hai loại dị ứng này gây nên những phản ứng hỗn hợp. Tất nhiên, cũng không gây nguy hiểm đến tính mạng của bé nhưng sẽ rất khó để bé tăng trưởng như ý muốn của mẹ.
Không dung nạp lactose
Một dạng dị ứng khác của dị ứng đạm sữa bò là không dung nạp lactose. Tình trạng này xảy ra do cơ thể không thể tiêu hóa đường lactose trong sữa, chứ không phải protein (đạm) trong sữa bò.
Những triệu chứng do bất dung nạp lactose thường thấy:
- Tiêu chảy
- Buồn nôn
- Đau bụng quặn
- Đầy bụng
- Đầy hơi.
Nguyên nhân trẻ bị dị ứng đạm sữa bò
Mẹ có thể hiểu rằng, dị ứng đạm sữa bò xảy ra khi hệ thống miễn dịch trong cơ thể trẻ được lệnh nhận diện các thành phần protein trong sữa bò là các chất có hại. Cơ chế miễn dịch cũng sẽ sản xuất ra các “binh lính” được gọi là kháng thể miễn dịch IgE làm truy xuất các protein này. Hai nhân vật được lệnh truy xuất bao gồm:
- Casein: trong phần rắn của sữa đông vón cục
- Whey: trong phần lỏng còn lại của sữa sau vón cục.
Vào lần tiếp xúc với sữa bò tiếp theo, “cảnh sát” kháng thể miễn dịch IgE lập tức nhận diện và báo cho hệ miễn dịch giải phóng histamin và các hóa chất khác, gây ra hàng loạt các triệu chứng kể trên.
Chẩn đoán phát hiện triệu chứng
Nếu chỉ dựa vào triệu chứng thì sẽ không thể dám chắc rằng trẻ đang mắc chứng dị ứng đạm sữa bò và thường các dạng phản ứng sẽ giống nhau khiến cho mẹ bối rối tìm cách khác để dung nạp sữa cho con. Vì vậy, các Bác sĩ sẽ sử dụng các chẩn đoán bằng cách xét nghiệm.
Khai thác tiền sử dị ứng
Tiền sử gia đình cho thấy các yếu tố di truyền về khả năng thích ứng. Bác sĩ cũng sẽ dựa trên các thông tin: tiền sử trẻ, loại sữa của trẻ hay dùng, thời điểm xuất hiện triệu chứng, dạng triệu chứng và yếu tố khởi phát,… để chẩn đoán loại bệnh.
Có thể kết hợp với thăm khám thể chất trên da, hệ tiêu hóa và hệ hô hấp vì chúng liên quan trực tiếp đến dị ứng đạm sữa bò.
Xét nghiệm dị ứng
Xét nghiệm là phương thức giúp bác sĩ chẩn đoán được dị ứng đạm sữa bò chính xác nhất. Một số xét nghiệm được ứng dụng như:
- Lấy da với sữa
- Xét nghiệm kháng thể IgE với các protein sữa bò
- Test loại trừ: để trẻ kiêng sữa trong 2-4 tuần
- Test dị ứng đạm sữa bò: uống sữa bò.
Ba mẹ cần làm gì khi trẻ dị ứng đạm sữa bò
Trẻ dưới 6 tháng tuổi
Nếu trẻ dưới 6 tháng đang mắc chứng dị ứng đạm sữa bò (được Bác sĩ chẩn đoán chính xác) thì mẹ cho con bú cần được tư vấn bởi chế độ ăn mới mà không có sữa bò công thức trong thực đơn. Lưu ý, mẹ cần bổ sung thêm Canxi và vitamin D từ các thực phẩm khác hoặc thực phẩm bổ sung cho bé.
Trẻ trên 6 tháng tuổi
Ngoài sữa trong khẩu phần, mẹ cần loại bỏ luôn cả các thực phẩm làm từ sữa như: bơ, phô mai, váng sữa, sữa chua, bột ăn dặm, bánh ăn dặm,… Ngoài ra, mẹ cần lưu ý thêm các thực phẩm không kèm sữa nhưng thực chất vẫn có thành phần chế biến từ sữa như: bánh flan, pudding, súp bí đỏ, súp ngô, xúc xích, pate, chè, sinh tố,…
Để thay thế cho nguồn dinh dưỡng lớn trên, mẹ bỉm hãy bổ sung thêm Canxi, vitamin D từ thực phẩm tươi sống hoặc thực phẩm bổ sung.
Cho đến khi tình trạng này hết, mẹ có thể cho bé dung nạp lại sữa và các thực phẩm chế biến từ sữa để cân bằng lại dinh dưỡng.
Sữa cho trẻ dị ứng đạm sữa bò
Cách phòng ngừa tốt nhất đó là chỉ đơn thuần nuôi con bằng sữa mẹ. Sữa mẹ chứa đầy đủ dinh dưỡng để con trẻ phát triển khỏe mạnh và lớn khôn. Ngoài ra, sữa mẹ còn chứa các thành phần lành tính, bảo vệ con khỏi nguy cơ dị ứng thức ăn.
Tuy nhiên, không phải mẹ bỉm nào cũng có đủ khả năng nuôi con bằng sữa mẹ, vậy thì ngoài sữa mẹ, trẻ bị dị ứng đạm sữa bò nên uống sữa gì?
Mẹ có biết trên thị trường hiện vẫn có những loại sữa có khả năng chống dị ứng được gọi là sữa công thức đạm thủy phân. Loại sữa này có khả năng hạn chế tối đa khả năng gây dị ứng ở trẻ.
Với thành phần sữa non cùng một số loại thảo dược có lợi cho quá trình phát triển, không những cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, còn loại bỏ được những tình trạng bất dung nạp thường gặp ở trẻ.
Trẻ mắc dị ứng đạm sữa bò mẹ có thể khiến ba mẹ muộn phiền nhưng với sự trợ giúp của những thực phẩm bổ sung trên thị trường sẽ đỡ đần rất nhiều cho phụ huynh trên chặng đường nuôi dưỡng con trẻ.
